ييرمينجى يوزايلدن قاباقكى سؤزلوكلر
(لغتنامه هاى پيش از قرن بيستم)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- ديوان الغات الترك: محمود بن حسين بن محمد كاشغرى٬ ترجمه و تلخيص دوكتور سيد محمد دبير سياقى
پژوهشكده علوم انسانى و مطالعات فرهنگى. چاپ اول ١٣٧٥. تيراژ ١٠٠٠ نسخه٬ ١١٠١ صفحه٬ شابك ١-٠١٧-٤٢٦-٩٦٤ ٬ بها ٢٠٠٠٠ريال
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- مقدمه الادب (١١٢٧-١١٤٤ ميلادى) (چهار زبانه عربى٫ فارسى٫ خوارزمى و تركى)٬ قاسم ابن زمخشرى
چاپ اولماييب (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- تحفه حسام٬ حسام الدين حسن ابن عبدالمومن خوئى٬ (لغتنامه تركى به فارسى٬ قرن هفتم هجرى-چهارده ميلادى)
چاپ اولماييب (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- مجموع ترجمان تركى و عجمى و مغولى (١٢٤٥ ميلادى)٬ آنونيم
چاپ اولماييب (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- الصراه من الشاه (؟) عبدالفاضل محمد ابن عمر٬ ١٢٨٢ ميلادى
چاپ اولماييب (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
هندوشاه نخجوانى
- صحاح العجم٬ (متن كهن لغتنامه فارسي تركي صحاح العجم- ١٢٧٦ ميلادى) : نسخه غازان/ به اهتمام غلامحسين بيگدلي
تهران٬ مركز نشر دانشگاهي٬ ١٣٦١ ٬ ٢٥٤ ص

هندوشاه نخجوانى
صحاح العجم : متن كهن لغتنامه فارسي تركي نسخه غازان
بيگدلي ، غلامحسين ، ١٣٧٧- ، مصحح
تهران٬ ناشر وحيد٬ ١٣٦٦ ٬ ٤٨٣ ص .: نمونه٬ ١٥٠٠ ريال٬ زبانهاي تركي و تاتاري-- واژه نامه ها
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- ترجمان تركى و عربى٬ خليل ابن محمد ابن يوسف قونيالى (١٢٤٥ ميلادى)
چاپ اولماميشدير (چاپ نشده )
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- بلغته المشتاق فى الغه الترك و القفچاق ٬ جمال الدين ابومحمد عبدالله التركى
چاپ اولماميشدير (چاپ نشده )
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- كودئكس كومانيكوس ويا مجموعه قبچاق (Codex Cumanicus) (لغتنامه تركى-آلمانى-لاتينى-فارسى)٬ (ميلادى ١٣٠٣)
چاپ اولماميشدير (چاپ نشده) (نوشته شده توسط ميسيونرهاى ايتاليايى و آلمانى٬ نسخه خطى در كتابخانه سنت ماركوس ونيز است)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
لغت ابوحيان اندلسى يا كتاب الادراك للسان اتراك٬ (لغت تركى قبچاقى مصرى٬ نوشته شده به سال ١٣١٢)
چاپ اولماييبدير (چاپ نشده است). (چاپ استانبول٬ ١٩٣١ ٬ به كوشش پروفسور احمد جعفر اوغلو)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- حليه الانسان و حلبه اللسان (لغت ابن مهنا) (لغت نامه عربى-فارسى-تركى-مغولى)٬ جمال الدين ابن مهنا
چاپ اولماميشدير (چاپ نشده )٬ (چاپ تركيه٬ ١٩٨٨ ٬ آكادمى زبان و فرهنگ تركى با برگردان تركى)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- فرهنگ ابراهيمى يا شرفنامه منيرى٬ (فرهنگ عربى٬ فارسى٬ تركى) ٬ قوام الدين ابراهيم فارونى -٨٧٨ هجرى- ١٤٧٣ ميلادى
چاپ اولماميشدير (چاپ نشده )
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- التحفه الزكيه فى اللغات التركيه ٬ آنونيم
چاپ اولماييب (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- القوانين الكليه لظبط الغات التركيه ٬ آنونيم٬(اوايل قرن ١٥)
چاپ اولماييب (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- بدايع الغت٬ طالعى؟
چاپ اولماييب (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- محاكمه الغتين (١٤٩٨) ٬ امير على شير نوايى
چاپ اولماييب (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
بدرالدين ابراهيم
سخن گويا و جهان گويا ٬فرهنگ لغات فرس (پنج بخش)(لغت تركى-فارسى٬ تاليف هندوستان٬ قرن ١٦ ميلادى)
به كوشش: دكتر حبيب الله طالبي
552ص، جلد نرم، 16.5*23.5 سانتي متر ٬ تهران: انتشارات پازينه، 2002، چاپ اول ٬ شابك: 4-31-5722-964
در ميان نسخ كتاب هاي خطي كتابخانه مجلس سناي سابق، دستنويسي از يك فرهنگ هست كه به نام «فرهنگ پنج بخشي» ثبت شده و نسخه عكسي آن در كتابخانه مركزي دانشگاه تهران در شمار فرهنگ هاي فارسي با نام «فرهنگ لغات فرس» نگهداري مي شود. اين فرهنگ در اوايل سده نهم هجري در هند تاليف شده و بر خلاف نام آن، داراي هفت بخش مجزا و مشخص است. «فرهنگ لغات فرس» يكي از نخستين فرهنگ هاي جامع فارسي و شامل مجموعه لغات متداول زبان فارسي عصر خود مي باشد. تاليف اين فرهنگ كه به شيوه هاي ابتكاري و بدون سابقه صورت گرفته، بابي نو در كار فرهنگ نويسي فارسي گشوده و منشا فراهم آمدن فرهنگ هاي مفصل پس از خود گشته است. طبقه بندي لغات و رعايت قوانين دستوري و ترتيب دادن بخش جداگانه به عنوان لغات «رومي و يوناني» و بخشي ديگر به عنوان لغات تركي، بي گمان از ابتكارات خاص «بدرالدين ابراهيم» است كه بعدها موجب تاليف فرهنگ هاي تركي – فارسي شده است. از «فرهنگ پنج بخشي» در بعضي از كتاب ها و فرهنگ ها با عنوان «زفان گويا و جهان پويا» نام برده شده است.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
استر آبادي ، محمد مهدي بن محمد نصير Mirza Mahdi Astarabadi، -١١٨٠؟ق ميرزا مهدى خان
سنگلاخ : فرهنگ تركي به فارسي از سده دوازدهم هجري بر پايه نسخ خطي مورخ ١١٧٣-١١٨٨ ه.ق . موجود در كتابخانه ملي و كتابخانه مركزي دانشگاه تهران Sanglax: Turkish-Persian dictionary from 12th. century hejri (18A.C)
ويراستار روشن خياوي٬ مستعار ، ١٣٢٨-
تهران٬ نشر مركز٬ ١٣٧٤ ٬ ٢٧٢ ص ٬: ص . ١٤ ٬ ١١٥٠٠ ريال٬ 964-305-151-x ٬ زبان تركي-- واژه نامه ها—فارسي
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
قواعد احمديه٬ محمد مهدى تبريزى (فرهنگ دوزبانه فارسى و تركى)- ١١٩٩ هجرى- ١٧٨٤ ميلادى
چاپ اولماميش (چاپ نشده)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ED-DÜRRETÜ’L-MUDİYYE Fİ’L-LÜGATİ’T-TÜRKİYYE
Hazırlayan: Prof. Dr. Recep TOPARLI, Türk Dil Kurumu Yayınları: 836, Ankara 2003, 126+24a s.

“Türk dilinin parlayan incisi” anlamına gelen Ed-Dürretü’l-Mudiyye adlı eser Memlûkler Döneminde (1250-1517) Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmış bir sözlüktür. 21,5x15 cm ölçülerinde olan, her bir sayfasında 15-16 satır bulunan ve 24 yapraktan oluşan eserin Orijinali Floransa’daki Medicea Bibliotheca Laurenziana’da Orient 130’da kayıtlıdır. Bu çalışma sözlüğün Latin harflerine aktarımını, söz varlığına ait dizinini ve tıpkıbasımını içermektedir.